Maandag 17 november in het nieuws: “Criteria energielabel onduidelijk”. Lars volgde begin 2025 een opleiding tot Energieprestatie adviseur. Niet om zelf energielabels af te gaan geven. Maar om als bedrijf beter te begrijpen hoe de systematiek in elkaar steekt, en daardoor klanten ook beter te kunnen informeren over de kansen en valkuilen die er zijn bij het maken van een plan. In deze blog lees je Lars’ ervaring en een aantal praktische tips voor jou als bewoner.

Lars’ ervaringen tijdens de opleiding

Het “vergelijkbaar maken van woningen” is niet gemakkelijk, maar wel belangrijk

“Waar we het allemaal wel over eens zijn, is dat het handig is dat we een objectieve methode hebben om de energieprestatie van woningen te vergelijken. Wat me nog duidelijker geworden is, is hoe moeilijk dat is. Er is niet voor niets jaren aan het huidige EPA label en achterliggende rekensystematiek (NTA8800) gewerkt. Ga er maar eens aan staan… Ik heb best wel wat gemopperd, maar hoe verder ik kwam in de opleiding, hoe beter ik ben gaan begrijpen voor welke complexe vraagstukken de makers hebben gestaan. En nog steeds staan, want natuurlijk moet de labelsystematiek ook worden onderhouden. Mijn begrip voor onhandige incentives is gegroeid. Maar daarmee ook mijn drive om zowel beleidsmakers als bewoners te behoeden voor het blindstaren op een label. Want ja, een goed label is belangrijk. Maar het is slechts een deel van het verhaal.”

De regels zijn heel duidelijk, en dat is maar goed ook!

“Het zijn er veel, en voordat je de belangrijkste rekenregels achter de NTA8800 echt doorgrondt (wat overigens geen onderdeel is van de opleiding) ben je ook wel heel wat uurtjes verder. Maar de regels voor het opstellen van een EPA-advies, zijn kraakhelder. In het opnameprotocol isso 82.1 staat precies beschreven hoe je een huis op locatie op moet meten en verdelen in verwarmde zones, hoe je isolatiewaardes moet bepalen en hoe je apparatuur moet beoordelen. Als 10 inspecteurs het huis onderzoeken, moet er in principe ook 10x hetzelfde label uit komen, en dat is wel zo eerlijk. De label inspecteur is persoonlijk gecertificeerd (en staat met naam en toenaam in een openbaar register) en kan persoonlijk aangesproken worden op de kwaliteit van haar werk voor het bedrijf waarvoor zij het label opneemt. Maakt zij er een potje van dan kan zij haar certificering kwijtraken. Dit legt een druk bij de labelinspecteur om zich echt aan de regels te houden. Voor 2021 mocht je als woningeigenaar zelf een dossier aanleggen en aanbieden aan een online labelafgever die er voor €10 een blik op wierp en een label af gaf. Ik deed dat zelf ook nog snel in 2020 omdat ik wist dat ik mijn huis eind 2021 ging verkopen. Het is er wat dat betreft dus flink op vooruit gegaan. En dat is maar goed ook; het label is een belangrijk instrument voor beleid, financiering en subsidies.”

Het opnameprotocol is streng

“….en hoe lastig dat ook is, ook dat is belangrijk. Te veel projecten gebeuren met te weinig dossiervorming. Wanneer je je dossier als bouwer en/of opdrachtgever goed op orde hebt, is het geen probleem. Maar als je geen bewijslast hebt van aangebrachte materialen, dan laat je helaas in de praktijk punten liggen op je label.“

Bonus ervaring: een belletje van mijn bank!

“Het toeval wilde dat ik tijdens mijn opleiding een telefoontje kreeg van mijn eigen bank en hypotheekverstrekker. Ik kreeg het aanbod om gratis mijn label te laten vaststellen. Dat is sowieso al een mooi aanbod. Maar daar kwam bij dat ik ook nog eens een extra rentekorting kreeg op basis van het resultaat. En natuurlijk was het leuk om – met de ervaring van de opleiding op zak – een professionele EPA-adviseur aan het werk te zien met de woningopname. Mijn bank schreef later een artikel over mijn woning en mijn verduurzaming reis in stappen.“

Praktische tips voor woningeigenaren

Deze blog pretendeert geen compleet overzicht te zijn, maar de volgende 5 tips geven we de lezer graag mee. Deze situaties komen we namelijk in het de praktijk vaak tegen. Met sommige tips willen we je behoeden, met andere tips geven we je graag extra motivatie om het een extra stap te zetten op het vlak van comfort en energie.

👉 Oude labels van voor 1-1-2021 zijn geldig, maar je kunt er niks mee ❌

Let bij het kopen van een huis op de datum waarop het label is afgegeven, oude labels kunnen op gegevens gebaseerd zijn die niet betrekking hebben op het huis zoals je dat aantreft. Op https://www.energielabel.nl/woningen/zoek-je-energielabel/ kan je zien of het label van voor of na 2021 is.

Het oude label is nog geldig, maar je kunt er verder niks mee. De oude A betekent iets heel anders dan de nieuwe A en als grondslag voor bijvoorbeeld korting op je hypotheekrente, heeft het ook geen betekenis. Als je iets wilt weten over de energieprestatie van een woning, zegt het oude energieverbruik natuurlijk oneindig veel meer 🙂

👉 Het belang van goede luchtdichtheid en bewijslast 💨

Standaard wordt de luchtdichtheid indirect bepaald aan de hand van het laatste jaar waarin de kozijnen vervangen zijn. Wanneer je woning heel luchtdicht is gemaakt dan kan het uit om een officiële blowerdoortest waarde vast te laten stellen want dan mag daar mee gerekend worden. Daarmee kun je – bij een goede uitslag – heel wat extra puntjes scoren. Zeker als je bijvoorbeeld als jaren ‘30 woning met originele kozijnen aan de slag bent geweest. Het verschil tussen de waarde waarmee standaard gerekend wordt en de werkelijke waarde kan erg groot zijn. 

👉 Leg een goed dossier aan 🗂️

Deze kwam al voorbij bij Lars’ ervaringen tijdens de opleiding. Maar hij is voor jou als bewoner echt belangrijk. Leg een dossier aan van je huis waarin je facturen bewaart (en vraag aan je installateurs om de aangebrachte verbetering goed te documenteren zoals merk en type isolatie, isolatiewaarde en dikte). Maak foto’s van de verpakkingsstickers en maak foto’s tijdens het aanbrengen. Een extra foto met een duimstok die laat zien hoe dik het pakket is maakt de bewijslast nog overtuigender. Heb je dat allemaal niet dan zijn de regels onverbiddelijk: er moeten conservatieve (slechte) aannames gedaan worden. En dan komt jouw hoogwaardig isolatiepakket als standaard isolatiemateriaal met een mindere waarde in de boeken.

👉 Douche Warmte Terug Winning (Douche WTW) 🚿

Yes, een maatregel die in de praktijk meer comfort en lagere energiekosten met zich meebrengt én goed scoort voor je energielabel. Win-win! Waarom meer comfort? Met een douche-WTW kun je bij een goed systeem ruim meer dan 50% besparen op de energie die gebruikt wordt voor douchewaterbereiding. Dat betekent twee keer zo lang douchen voor hetzelfde geld. Of: genoeg hebben aan een 200 liter boiler in plaats van 400 liter, als je overgaat op een warmtepomp. Zeker bij gezinnen met langdouchers, is het echt een mooie ingreep. Het is ook handig om je in een vroeg stadium te oriënteren. Want dan weet je wat voor jou een logisch moment is. En dat is waarschijnlijk bij het renoveren van je badkamer. Houd er rekening dat je bij een verticale douche-WTW in de verdieping eronder, ook ruimte moet hebben / creëren. Vandaar; maak een plan 🙂

👉 Ventilatie met Warmte Terug Winning (WTW-ventilatie) 🍃

Ja, en deze kan natuurlijk niet ontbreken: ook ventilatie met WTW scoort goed qua comfort, energierekening én energielabel! Ook hier komt de nodige planning bij kijken, maar als je dit opneemt in je plan, is de kans groot dat je in ieder geval een route bewandeld die naar een A+(+++) woning toe gaat!

👉 Radiatoren weg? Think twice…. 🤔

We komen regelmatig in woningen waarbij de radiatoren op de etage weggehaald zijn want “die gebruiken we toch niet”. De labelinspecteur is echter verplicht om onverwarmde verblijfsruimtes te noteren als ruimtes die elektrisch verwarmd worden (dus met een straalkacheltje). Dit leidt onherroepelijk tot een slechter label dan gewenst. Laat ze dus lekker hangen! Bovendien: als je in de toekomst de stap naar laag of lagere temperatuur verwarming zet, zou je willen dat je ze nog had. Want dan blijkt dat het idee “we stoken boven” helemaal niet klopt. Want dat gebeurt in de meeste huizen zonder dat je er erg in hebt. Dat werkt als volgt: als je radiatoren hebt in de woonkamer met 70 graden water, dan komt er veel hete lucht vanaf. Die hete lucht dwarrelt omhoog, en gaat je plafond verwarmen. Die warme lucht zorgt er vervolgens voor dat je een klein beetje vloerverwarming hebt. Die raak je kwijt wanneer je naar laag / lagere temperatuur verwarming overgaat. En ook is daar het effect dat je via de hal of vide minder opstijgende lucht hebt. Overigens kun je watergedragen verwarming vervangen door een airco-heater maar dan geldt deze efficiënte vorm van verwarmen alleen voor de ruimtes waarin deze hangt. Als deze in de hal hangt, mag deze niet worden toegekend aan kamers.

👉 Ook voor je energielabel geldt: begin with the end in mind 🛣️

Het toewerken naar een einddoel waarbij de woning gezond en comfortabel kan in de praktijk heel goed samengaan met een fijn huis als doel, een mooi label (in stappen) als randvoorwaarde. Het kan zijn dat de beste route naar een fijn huis van E-D-B-A+++ gaat. En dan een route van E-B in één keer voor een fijn huis juist een onhandige route is. Dus, dat energielabel: “houd er rekening mee, maar staar je niet blind!”. Maar het is mooi om te weten dat je kunt kiezen voor een route waarmee je uit kunt komen op A+ of meer als je alle stappen gezet hebt. Het zou zonde zijn als je met ‘n paar kleine ‘foutjes’ labeltechnisch op B uitkomt terwijl je wél een super goede en zuinige woning hebt gerealiseerd.

Lijkt het het je leuk vaker dit soort artikelen te lezen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief als je deze nog niet ontvangt.